Er zijn verbindingen van stikstof die voor mens en natuur schadelijk zijn zoals ammoniak (NH3, vooral afkomstig uit de veeteelt) en stikstofoxiden (NOx, vooral afkomstig uit verkeer en industrie). De norm in Europa voor het uitrijden van mest is 170 kilo per hectare. Nederland heeft lang een uitzonderingspositie gehad waardoor er 230 tot 250 kilo mest per hectare mag worden uitgereden. Aan die uitzonderingspositie komt een eind.
Als ammoniak en stikstofoxiden op de grond terecht komen verzuurt de bodem. Het gevolg is dat schimmels en bacteriën verdwijnen. Het bodemleven raakt daardoor uit balans. Vallende bladeren worden niet meer verteerd.
Door de verzuring verandert ook de bodemchemie. Calcium en natrium verdwijnen terwijl de concentratie aluminium toeneemt. Dieren kunnen geen stoffen meer opnemen waarmee ze kalk kunnen aanmaken. Mezen bijvoorbeeld krijgen daardoor jongen met heel broze pootjes. Slakken kunnen geen huisjes meer maken.
De meeste plantensoorten in ons land zijn ingesteld op een stikstofarme situatie. Door de extra mestgift verdwijnen ze. Daarmee verdwijnen ook vlinders en insecten die op die planten leven. Zo werkt het door in de hele voedselketen.
De stifstof die is neergeslagen verdwijnt niet, elk jaar komt er weer wat bij.
Op het platteland is de afgelopen decennia gestuurd om zo veel mogelijk voedsel te produceren tegen een zo laag mogelijke prijs. Dit betekent veel gebruik van bestrijdingsmiddelen, onttrekking van grondwater en de uitstoot van stikstof. De oplossing zit in het natuurvriendelijk produceren en consumeren van voedsel.
Lees meer op de website van Natuurmonumenten www.nm.nl/landbouw